شهرستان آمل از شمال به شهرستان محمود آباد، از شمال شرقي به شهرستان بابلسر، از شرق به شهرستان بابل، از جنوب به استان تهران و از مغرب به شهرستان نور محدود است. اين شهر با 8/11 درصد جمعيت استان، در رده سوم مناطق جمعيتي قرار دارد.

واژه آمل كه گونه پهلوي آن آموي ( Amui ) است، بي گمان از قبيله باستان (آ) مردها يا (آ) ماردها گرفته شده است. مورخان باستاني باختري نام اين قبيله را مردي (mardio) يا آمردي (Amardio) آورده‌اند. آماردها قومي نيرومند و جنگجو بوده اند و ناحيه فعلي آمل را به عنوان مركز خود انتخاب نموده و نام خود را بر آن نهادند و بعدها واژه آماردها به سبب كثرت تلفظ به آملد، آمرد و آمل بدل شد.
 
باتوجه به اسناد تاريخي اين شهر حداقل از دوره ساساني تا دوره مغول پايتخت مازندران بوده است.
 
موقعيت استراتژيك شهر آمل و رودخانه هراز، توسعه بخشهاي كشاورزي ، تجاری ، صنعتي و گردشگري  منطقه را در سالهاي اخير تسهيل نموده است. محصولات عمده كشاورزي آن، برنج، گل و گياه، دانه هاي روغني كلزا، سبزيجات و علوفه مي باشد.

آثار تاريخي شهر آمل:
گنبد ناصر الحق، بقعه شمس آل رسول (آتشكده)، بقعه سيد سه تن (مير حيدر آملي)، مسجد امام حسن عسگري، بقعه امامزاده قاسم، مسجد آقا عباس، مسجد جامع، بقعه مير بزرگ، ساختمان دارائي، پل دوازده چشمه، پل فلزي (معلق)، قدمگاه خضر، امامزاده ابراهيم و امامزاده عبدا...
مراكز ديدني شهر آمل:
دخمه هاي سنگي (كافر كلي) رينه، راه باستاني تنگه بند بريده و تصوير حجاري شده شاه و ياران او بر سنگ، كاروانسراي گمبوج، قلعه ملك بهمن، مسجد جامع، مسجد امام حسن عسكري، مسجد آقا عباس، بقعه متبركه سه سيد، بقعه متبركه ناصرالحق، بقعه متبركه شمس آل رسول، امامزاده ابراهيم (ع)، بقعه متبركه ميربزرگ، پل دوازده چشمه، امامزاده قاسم (ع)، سقانفار زرين‌كلا و سقانفار هندوکلا.
تاريخچه شهر آمل
شهر آمل از شهرهاي بسيار قديمي ايران در استان مازندران است. بعضي از مورخان و جغرافي نويسان سابقه‎ آن را به دوره پيشداديان و كيائيان نسبت داده اند. شهر آمل با توجه به اشياء و سكه هايي كه از آن به دست آمده در دوره ساساني پايتخت يامركز آن منطقه بوده است. احتمالا مردم آمل در زمان حكومت مهدي خليفه عباسي، به دين اسلام گرويدند و بعد از آن بناهاي اسلامي در آنجا ساخته شد.

اوايل قرن هفتم حسام الدين اردشير مركزيت را از ساري به آمل آورد و قصر خود را در آنجا برپا داشت. در سال
795 هـ . ق امير تيمور گوركاني آمل و ساري را غارت كرد و فرمان قتل عام ساكنين آنها را صادر كرد و سه قلعه مهم از جمله ماهان سر را با خاك يكسان كرد. از آن پس آمل روبه ويراني نهاد. آمل جديد در جوار شمال آمل قديم بنا شده است وامروزه يكي از شهرهاي آباد و زيباي شمال ايران به شمار مي رود. 
مراکز تاريخي و باستاني
قلعه شاهندشت ( ملك قلا)
اين قلعه كه به ملك قلا معروف است، ظاهراُ به نام ملك بهمن آخرين سلطان لاريجان نامگذاري شده است. آثار ويرانه هاي اين قلعه بالاي كوهي مشرف به دهكده شاهاندشت ( از روستاهاي لاريجان ) هنوز خودنمايي مي كند.
حمام اشرف آمل
اين حمام از بناهاي قرن دوازدهم هجري قمري است كه در نياكي محل آمل واقع شده است. مصالح عمده حمام آجرو سنگ است وديوارهاي آن تماماً با كاهگل و دوغاب آهك، اندود شده است. حمام اشرف تنها باقي مانده حمام هاي قديمي شهر آمل است .
پل دوازده پله
پل آجري دوازده پله بر روي رودخانه هراز در وسط شهر آمل احداث شده و دو بخش شرقي و غربي شهر را به همديگر متصل مي كند. قدمت بناي پل به سال 1018 هـ .ق مي رسد. اين پل بيشتر به خاطر نقش حياتي و سازنده آن، يكي از معتبرترين پل هاي
تاريخي مازندران به شمار مي آيد.
 
جاذبه هاي طبيعي
چشمه آب گرم آب آهن يا آب فرنگي
اين چشمه بالاي روستاي آب اسك لاريجان، ميان بيدستان ازارو قرار دارد. آب اين چشمه داراي تركيبات سولفات دوفروكربنات و دوفراسيدكربنيك آزاد است. استحمام و نوشيدن آن براي افراد مبتلا به بيماري كم خوني و جلدي توصيه شده است.
آب معدني استراباكو
اين آب گرم بين راه لاريجان به روشاق، نزديك روستاي بايجان در محلي به نام قلابن قرار دارد، از كوهي مي جوشد و پس از چند متر به رودخانه هراز مي ريزد. آب اين چشمه ماده اي به نام زبيق دارد كه درمان امراض جلدي ، به ويژه بيمارهاي عفوني مؤثر و
چشمه آب گرم آب اسك
اين آب گرم در روستايي به همين نام از بخش لاريجان قرار گرفته و داراي تركيبات اسيد كربنيك و بيكربنات دوسود است. پيرامون اين چشمه قشرهاي آهكي پديد آمده  كه به مرور زمان به سنگ هاي مرمر تبديل شده است. اين آب گرم براي درمان امراض جلدي از قبيل اگزما و زخمهاي كهنه توصيه شده است. علاوه بر آب گرم فوق، آب معدني هاي ديگري نيز در آب اسك وجود دارد كه براي رفع امراض جلدي و گوارشي توصيه شده اند.
آب گرم رينه
اين آب گرم در نزديكي شهر رينه لاريجان قرار گرفته است و هر ثانيه هزار ليتر آبدهي دارد. اين آب براي درمان بيماري هاي جلدي، مفصلي و عفوني مؤثر است .
آبشارشاهندشت لاريجان
اين آبشار در بالاي كوهي به همين نام در جوار قلعه ملك بهمن قرار گرفته است و بيش از 50 متر ارتفاع دارد. مشروبي بودن آب چشمه و نزديكي آن به جاده هراز، راه سواره، چشم اندازهاي زيبا و سرسبز، قابليت هاي جهانگردي آن را به طور چشمگيري افزايش داده است.
درياچه ساهون
اين درياچه در دامنه هاي جنوب غربي قلعه دماوند، نزديك روستاي نوا قرار گرفته است. ارتفاع آن از سطح دريا بيش از 3000 متر است. در گذشته بيش از 1000 هكتار وسعت داشته و تا نيم قرن پيش پر از آب بوده كه به مرور زمان بر اثر دخالتهاي انسان حجم آب آن كم شده است. در حال حاضر به صورت مردابي در آمده است.
 
اماکن زيارتي و مذهبي
آرامگاه امامزاده ابراهيم آمل
 
ساختمان اين امامزاده چهارضلعي مشتمل بر بدنه آجري و گنبد هرمي شكل است. بر روي در و صندوق چوبين آن، كتيبه هايي حك شده است كه تاريخ بناي ساختمان امامزاده را در سال 925 هجري قمري نشان مي دهد. كتيبه اين بقعه و متن آنها به ابومحمد ابراهيم از فرزندان امام موسي كاظم (ع) و برادرش ابولمعلي يحيي و مادر ايشان تعلق دارد و در سال 925 هـ . ق به وسيله خواجه نامدار ابن درويش ساخته شده و باني آن عبدالله ابن شاه قاضي بوده است.
 
امامزاده عبدالله
آستانه امامزاده عبدالله در 12 كيلومتري جنوب غربي آمل، در روستاي اسكو محله‌ قرار دارد. ساختمان اصلي امامزاده در سال 1343 شمسي به وسيله سازمان اوقاف تخريب گرديد و بناي نوساز و با عظمت كنوني به جاي آن ساخته شد. در صحن بناي امامزاده ضريحي است از طلا و نقره به طول 463 سانتي متر و غرض 375 سانتي متر و ارتفاع 275 سانتي متر كه به وسيله هنرمندان ماهر اصفهاني ساخته شده است. از آثار قديمي آستانه امامزاده عبدالله حوض شفا و مرقد بي بي فاطمه و سقاخانه آن است كه به وسيله سازمان اوقاف تجديد بنا شده است.(farhangsara)