دوره هاي نظامي ـ آموزشي در منطقه دوآب مازندران و وجود ميدان تير در فاصله 4 كيلومتري غار تاريخي اسپهبد، اين غار تاريخي را در معرض تهديد جدي قرار داده است. اين در حالي است كه كارخانه شن و ماسه خطير كوه نيز كه هر روزه اقدام به بارگيري مقادير متنابهي شن و ماسه از معادن موجود در حاشيه غار اسپهبد مي نمايد، خطر رانش زمين در اين منطقه را شدت داده است. «علي ماهفروزي»، كارشناس ارشد باستان شناسي ميراث فرهنگي استان مازندران ضمن ابراز نگراني از ادامه دوره هاي آموزشي ـ نظامي و عمليات خاك برداري توسط عوامل كارخانه شن و ماسه، گفت: «به دليل آهكي بودن غار اسپهبد، امكان ريزش ديواره ها و طاق اين غار بسيار فراوان است. لذا انجام هر گونه عمليات تيراندازي در فاصله بسيار اندكي از غار به ايجاد آلودگي ها و ارتعاشات صوتي در اين محوطه و ريزش ديواره هاي آهكي غار منجر شده است.» وي در ادامه افزود: «عمليات خاكبرداري توسط عوامل كارخانه شن و ماسه به مرور زمان مي تواند منجر به رانش زمين شود، چرا كه لايه هاي آهكي اين غار تاريخي با كوچك ترين فشاري تخريب مي شوند.» «سامان سورتيجي»، ديگر كارشناس ارشد باستان شناسي ميراث فرهنگي استان مازندران نيز در اين باره گفت: «در سال 78 به همراه گروهي از باستان شناسان براي انجام مطالعات و بررسي هاي باستان شناسي در غار اسپهبد خورشيد، متوجه صداي تيراندازي و تركش گلوله هاي آرپيچي شديم، صعود ما به دليل ارتعاشات صوتي ناشي از تيراندازي در محوطه كوهستاني متوقف شد و ناچار شديم مسير صعود را از بخش شرقي غار به سمت مقابل طاق غار تغيير دهيم، اين در حاليست كه صداي گلوله و تيراندازي در محوطه كوهستاني منجر به تخريب ملات ساخت و سازهاي بخش فوقاني غار مي شد.» اين باستان شناس ادامه داد: «لايه هاي آهكي غار در مقابل ارتعاشات صوتي مقاوم نيستند و اين مساله سلامت و حياط اين غار تاريخي را در معرض نابودي قرار مي دهد.» در حالي كه كارشناسان به نقد عملكرد اداره ميراث فرهنگي مازندران در عدم ممانعت از ادامه اين فعاليت ها مي پردازند، اما مسئولان اين اداره معتقدند، پي گيري هاي لازم براي جلوگيري از تخريب احتمالي غار آغاز شده است. «سهيلا رجايي»، مدير اداره ميراث فرهنگي استان مازندران در اين باره گفت: «با وجود آن كه پايگاه آموزشي دوآب در فاصله چند كيلومتري غار اسپهبد واقع شده اما به منظور جلوگيري از هر نوع تخريب احتمالي، ما اقداماتي را در راستاي تغيير مكان اين پايگاه آموزشي از اطراف اين غار انجام خواهيم داد.» «مسعود آذرنوش»، نماينده سازمان ميراث فرهنگي در كميته غارشناسي كشور نيز از پيگيري سازمان براي نجات بخشي از غار خبر داد. آذرنوش گفت: «ما به دنبال آن هستيم كه بدانيم اين پايگاه و كارخانه شن و ماسه از چه زماني در اطراف غار استقرار يافته است. بعد از پاسخ به اين سوالات، اقدامات ما براي جلوگيري از تخريب و حفظ غار آغاز مي شود.» غار اسپهبد خورشيد نخستين بار توسط هيات غارشناسان ايران در سال 1335 كشف شد. اين غار تاريخي به صورت تالار ساده و دايره شكل است طول آن 75/19 متر و پهناي آن 35/14 و به بلندي 15 متر، است. جنس سنگ آن از نوع سنگ هاي املاح دار رسوبي رنگين و بسيار خرد و ريزشي است كه به مرور ريزش كرده است. در حال حاضر قشر عظيمي از خاك و شن آثار ساختمان هاي داخل غار را در زير خود پوشانده است.